این روغن به دلیل ساختاری که دارد نمیتواند در بازهی دمایی مختلف میزان گرانروی خود را تغییر دهد و تنها برای دمایی خاص یا در اصطلاح فصلی خاص از سال مورد استفاده قرار میگیرد.
روغنهای مونوگرید قدمت زیادی دارند و در گذشته تنها روغن موتوری بودند که برای موتور خودروها تولید میشد. عموما روغنهایی با استاندارد SAE بین ۰ تا ۳۰ در فصول سرد و زمستان و دماهای پایین مورد استفاده قرار میگرفتند. روغن هایی مانند روغن بهران و روغن توتال از جمله بهترین و معروف ترین روغن ها در بازار هستند
در صورتی که فردی از این روغن در خودروی خود استفاده میکرد مجبور بود که با گرم شدن هوا روغن موتور را عوض کند و آن را با روغنی با بازهی عددی SAE بالای ۳۰ جایگزین کند. هرچند این روغنها قیمت چندان بالایی نداشتند اما درصورت تغییر دما کارآیی خود را از دست میدادند و گزینهی قابل اطمینانی در تمام فصول محسوب نمیشدند.
روغن موتور مالتیگرید
محصولی انعطافپذیرتر در برابر دما است که با تغییر ساختار روغن موتور ایجاد شد. روغنهایی جدید که در چهار فصل سال کارآیی خود را از دست نمیدادند . این روغنها از دو عدد گرانروی که با حرف W از هم جدا میشوند مشخص میگردند. عدد اول نمایانگر میزان گرانروی در فصل گرم سال و تابستان و دمای بالا است و عدد دوم بیانگر میزان گرانروی در فصل سرد و دمای پایین است.
صاحبان خودرو با وجود این روغنها دیگر از تغییرات دمایی نگران نبودند؛ چراکه ساختار این محصول در دمای پایین، مانع از سخت شدن و افزایش گرانروی روغن شده و در دمای بالا دچار کاهش شدید گرانروی نمیشد.
برای روشن شدن این موضوع روغن موتوری با مشخصه ۱۰W-40 را مورد بررسی قرار میدهیم. عدد ۱۰ بیانگر حداقل گرانروی این محصول در فصل گرم سال و دمای بالا است و عدد ۴۰ میزان حداکثر گرانروی آن در فصول سرد و دمای پایین را نشان میدهد.
تشخیص سطح کیفیت روغن موتور مناسب از روی API
انستیتو نفتی آمریکا API برای طبقهبندی روغنها برچسب کیفیت و فناوری ساخت آنها کدبندی خاصی را از دو حرف لاتین در نظر گرفته است. در این کدگذاری حرف C مشخصه خودروهای دیزلی و حرف S بیانگر بنزینی بودن اتومبیل است و حرف دوم، نشاندهنده سطح کیفیت روغن در نظر گرفتهشده و از حرف A در زبان انگلیسی آغاز میشود. به این مفهوم که حرف A پایینترین سطح کارایی و بالا رفتن حروف سطح کارایی مناسب و بهروز روغن را نشان میدهد. مانند SG، SJ، SL، SMو... سطوح کارایی بالاتر، نشان از میزان افزودنیهای بیشتر در روغن بوده و در آزمون آزمایشگاهی و عملکردی، شرایط سختتری را تحمل میکنند؛ بنابراین هرچه سطح کیفی بالاتری برای موتور اتومبیل انتخاب کنیم درواقع به خودمان خدمت کردهایم.
روغن موتورهای موجود در بازار را با وسواس انتخاب کنید
تشخیص سطح کیفیت روغن موتور مناسب از روی فاکتور SAE
یکی دیگر از فاکتورهایی که در انتخاب روغن موتور نقش اساسی دارد، نوع روغن موتور ازنظر گرانروی (ویسکوزیته) آن است. یعنی غلظت روغن موتور باید به چه میزان باشد تا با توجه به نوع کارکرد موتور و شرایط آب و هوایی، روغن موتور بهترین عملکرد را داشته باشد. انجمن مهندسین خودرو (Society or Automotive Engineers) یا بهاختصار SAE برای تعیین گرانروی روغن موتور استاندارد خاصی را طرح کردهاند که نحوه انتخاب روغن موتر را بهمراتب سادهتر میکند و شما بهراحتی میتوانید روغن موتور مناسب خودرو خود را خریداری کنید. البته باید به این نکته توجه کرد که با پیشرفت فنّاوری روغنموتورهای چندحالته (Multi Grade) وارد بازار شدهاند که در دماهای مختلف عملکرد مطلوبی از خود نشان میدهند. اگر با دقت به بطری روغن موتور نگاه کنید این شاخص به صورتهای زیر بر روی بطری روغن موتور مشخصشدهاند.
(SAE: 10W-40 , 05W-40 , 05W-30 , 10W-30 , 20W-50 , 0W-20 , …)
عدد اول قبل از حرف W نشاندهنده گرانروی روغن موتور در دمای پایین (فصل زمستان) است و هر مقدار این عدد کوچک باشد روغن موتور رقیقتر است یا بهاصطلاح گرانروی پایینتری دارد. این عدد نقش مهمی در استارت اول در روزهای سرد زمستان دارد. زیرا برای روغنکاری موتور در این حالت روغن موتور باید بهمراتب رقیق باشد تا روان کاری بهخوبی انجام شود زیرا به علت سرمای هوا در فصل زمستان ممکن است روغن موتور بهمراتب غلیظتر شود و درنتیجه حرکت آن بین قطعات مکانیکی موتور بهکندی انجام شود که این امر باعث آسیب به موتور و خوردگی قطعات به دلیل روان کاری نادرست داخل موتور میشود. بنابراین هرچه این عدد کوچکتر باشد، روغن موتور رقیقتر است و به شما این اطمینان را میدهد که در همان استارت اول کل اجزای داخلی موتور روغنکاری شده و موتور بهراحتی روشن شود .
روغن موتورهای موجود در بازار را با وسواس انتخاب کنید
عدد دوم بعد از حرف W نشاندهنده غلظت روغن موتور در درجه حرارتهای بالا است و هرچه این عدد بزرگتر باشد غلظت روغن موتور بالاتر و یا بهاصطلاح سنگینتر است. برای مثال اگر شما در شهری مثل اهواز زندگی میکنید که دمای هوای آن ممکن است تا 40+ درجه سانتیگراد افزایش پیدا کنید پس بهتر است روغن موتوری انتخاب کنید که با توجه به گرمای هوا و گرمای داخلی موتور خاصیت روان کاری خود را از دست ندهد یعنی غلظت آن به مقداری کافی باشد چون ممکن است روغن موتور در این شرایط (دمای بالای محیط و دمای داخلی موتور) کاملاً رقیق شود و درنتیجه کارایی خود را از دست بدهد. بنابراین بهتر است برای خرید روغن موتور به جدول زیر که نشاندهنده محدوده دمایی روغن موتور بر اساس گرانروی است، دقت کنید.
برای مثال روغن موتور 10W-40 با توجه به جدول در بازه دمایی 30- تا 40+ درجه سانتیگراد کاربرد دارد. بنابراین با استفاده از نمودار بالا میتوان بهراحتی روغن موتور مناسب را بر اساس شرایط آب و هوایی منطقهای که در آن زندگی میکنید را به دست آورید. برای مثال دمای شهر تهران و اطراف آن در تابستان در محدوده دمایی 10- درجه سانتیگراد تا 40+ درجه سانتیگراد است، بنابراین با توجه به این رنج دمایی روغن موتوری مناسب است که گرانروی آن در دمای بالا زیاد باشد درنتیجه استفاده از روغن موتورهایی با شاخص گرانروی 15W-40 و یا روغن 10W-40 در این بازه دمایی پیشنهاد میشود
تشخیص سطح کیفیت روغن موتور مناسب از روی فاکتور پایه روغن
یکی دیگر از فاکتورهایی که در انتخاب روغن موتور مهم است، فاکتور پایه روغن موتور است. فرآیند تولید هر روغن موتور با روغن موتور دیگر کاملاً متفاوت است. روغنموتورهای تولیدشده بر اساس نوع پایه روغن موتور تولید به 3 نوع زیر تقسیمبندی میشوند.